"De bodycam is mijn ideale metgezel op patrouille"
Uit nieuw onderzoek, gepubliceerd door de Katholieke Onderzoeksuniversiteit Leuven (KU Leuven), blijkt grote steun en positiviteit van de Belgische politie voor de bodycam. Politieagenten in 14 districten die de bodycams gebruiken, hebben massaal hun steun betuigd en ervaren de extra voordelen van bodycams in hun dagelijkse werkzaamheden. Zelfs degenen die aanvankelijk sceptisch waren, zijn na een tijdje bodycams te hebben gebruikt van standpunt veranderd.
"De bodycam is mijn ideale metgezel op patrouille. Dit is iemand die mijn objectieve beoordeling van een situatie kan ondersteunen. Er zijn vaak geen getuigen aanwezig en niemand om de feiten te bevestigen, dus dit is een heel gemakkelijk alternatief." – Anoniem choofdinspecteur.
Het onderzoek van eind 2021 vond een grote mate van positiviteit rond de implementatie en het gebruik van bodycam-oplossingen door Belgische politieafdelingen. Via focusgroepen en interviews stelde de onderzoeker vast dat de steun voor bodycam-programma's voortkwam uit de klassieke redenen die we allemaal kennen.
De bodycams de-escaleren en beschermen agenten tegen toenemende agressie
"Ik breng een groot deel van mijn werkuren door op de verkeerscontrole, waar ik vaak discussies heb over de acties van chauffeurs en bekeuringen. Ik heb eerder meegemaakt dat de verbale agressie in een situatie alleen maar escaleerde, en vanaf het moment dat ik zei dat ze nu gefilmd werden, veranderde hun houding onmiddellijk en konden we de-escaleren en een gesprek op een normaal niveau voortzetten. Ik denk dat zonder de bodycam die persoon zou zijn blijven escaleren, met iets ergers tot gevolg." -Een anonieme politieagent.
Veel andere politieambtenaren bevestigen deze trend; het gebruik van bodycams kalmeert het publiek omdat het weet dat het wordt gefilmd, en maakt een terugkeer naar burgerlijke interacties tussen beide partijen mogelijk. De bodycam is nuttig gebleken in allerlei situaties en op allerlei plaatsen, waar de agenten en inspecteurs in staat waren de situatie te ontzenuwen en te de-escaleren door eenvoudigweg hun voornemen om te filmen kenbaar te maken en op een knop te drukken. De agenten werden consequent beschermd tegen verbaal geweld of agressie, en de ervaringen die zij hadden, leverden in dit onderzoek een sterk positief resultaat op wat betreft de acceptatie en het gebruik van bodycams door de Belgische politie. De focusgroepen stelden verder vast dat de bodycam effectief was in situaties waarin zowel kleine als grote groepen omstanders aanwezig waren.
Hoewel dit onderzoek zich niet specifiek richtte op de publieke opinie, toonde het wel aan dat eerder onderzoek ook wijst op positieve steun voor bodycam-programma's. Uiteraard zorgde de bodycam ook voor meer transparantie aan beide kanten van de camera. Belgische politieagenten ondervonden ook het extra voordeel van bodycams door het feit dat de meeste interacties met het publiek al gefilmd worden, door het publiek zelf, en slechts gedeeltelijk. Dit leidde ertoe dat veel agenten de bodycams gebruikten wanneer ze zelf werden gefilmd:
"In het veld heb ik verschillende keren gemerkt dat er verschillende mensen waren die een situatie probeerden te laten escaleren en voortdurend met hun eigen telefoons filmden; toen wij onze collega kwamen assisteren en verklaarden dat wij nu de bodycam hadden geactiveerd, ging het publiek heel snel verder en was de situatie voorbij. Dit had een zeer goed effect op het publiek." - Anonieme hoofdinspecteur
De bodycam is het ideale instrument voor een onweerlegbare waarheid
" (in een situatie)... er zal veel gezegd zijn in 30 minuten, en je kan gewoon niet alles opnemen van een gesprek van een half uur. Zonder bodycam beelden weet je de rode draad in de situatie en wat er gebeurd is, maar nu kun je, met toestemming, terugkijken en zien wie er verbaal agressief is geweest en dergelijke. Met bodycam-beelden is het een kwestie van het bewijs afspelen en je mist niets." - Anonieme politieagent
De voor dit onderzoek geïnterviewde agenten en inspecteurs gaven veel incidenten als voorbeeld waarbij het gebruik van bodycams leidde tot meer en betere herinneringen van incidenten met het publiek. Bijvoorbeeld het vastleggen van alle verkeersovertredingen bij een interventie die uitmondt in een achtervolging van een auto. Meer voorbeelden zijn de identificatie van personen die bij een situatie betrokken zijn, de beschrijving van een plaats delict en betere beschrijvingen van schade die tijdens een incident is aangericht. Een ander zeer specifiek en noodzakelijk gebruik is tijdens incidenten met vuurwerk; Belgische agenten stelden vast dat het met bodycam-beelden veel gemakkelijker is om potentiële verdachten te identificeren, vanwege alle rook en het slechte zicht tijdens een incident. Een andere hoofdinspecteur had het volgende te zeggen over het bewijsmateriaal dat hij met zijn bodycam heeft verzameld
"Wij werken altijd binnen de grenzen van de wet, en dus krijg ik soms bijvoorbeeld de vraag of ik een huiszoekingsbevel heb en dan leg ik dat op een bepaalde manier uit. Het is dan belangrijk dat die uitleg over mijn politierechten wordt vastgelegd om mij te beschermen tegen onterechte claims en dat er achteraf geen discussie ontstaat. Dat zijn de momenten dat ik de bodycam daar bewust voor gebruik"-. Anonieme hoofdinspecteur.
De toegevoegde waarde van bodycam-beelden na een incident
Er zijn twee belangrijke manieren waarop de Belgische politiezones die bodycams gebruiken, de beelden ook gebruiken nadat een incident heeft plaatsgevonden. Een daarvan is de toegevoegde waarde van bodycams voor opleidingsdoeleinden. Ze worden door de politiezones gebruikt om na te gaan of de politie correct heeft gehandeld, zodat de beelden kunnen worden gebruikt om rekruten op te leiden in het nemen van de juiste maatregelen. Een commissaris wees erop dat dit de afhandeling van incidenten in het algemeen sterk kan verbeteren, omdat veel agenten nu van één incident kunnen leren. Voorts wordt ook opleiding geboden via de debriefing van een incident; de beelden van de bodycam worden gebruikt om bepaalde acties, zoals een arrestatie of achtervolging, te bespreken en te analyseren, en de resultaten worden gebruikt om toekomstige interacties met het publiek te verbeteren.
"Verschillende keren heb ik teruggekeken naar bodycam-opnames en gedacht, kijk deze beelden zijn interessant (...) Kunnen we sommige van deze video's in de trainingen laten zien en vragen, wat vond je van deze situatie, wat had je anders kunnen doen, wat niet?(...) Of bepaalde video's die ons laten zien, kijk dit is wat er gebeurd is, en dit is wat je kunt verbeteren voor de toekomst." - Anonieme commissaris.
Een andere zeer interessante use-case is dat bodycam-beelden worden gebruikt om te communiceren met het gemeentebestuur en het mogelijk maken een volledig, objectief beeld te krijgen van een bepaalde gebeurtenis. Een van de genoemde voorbeelden betreft een specifieke wijk in België waar algemene maatregelen van kracht zijn, zoals een tijdelijk straatverbod voor het publiek:
"Ik heb verschillende bodycam video's naar de lokale overheid gestuurd. Als we in een bepaalde buurt problemen hebben en we moeten een straatverbod uitvoeren, dan zal ik met toestemming van de gefilmden de burgemeester laten zien kijk, dit is wat je in de pers leest maar dit is eigenlijk hoe de situatie zich op deze plek ontwikkelde toen onze agenten arriveerden." - Anonieme commissaris.
Bodycams zijn de technologische metgezel voor alle rechtshandhavingsorganisaties
Eerdere klantervaringen van ZEPCAM over de Belgische politiezone Marlow benadrukte ook de groeiende positiviteit rond bodycam-programma's, en hun doeltreffendheid als nieuw politie-instrument. Met gemiddeld 100 incidenten per maand waarbij gebruik moet worden gemaakt van bodycams, is consequent gebleken dat zij effectief zijn bij de-escalatie, transparantie en de effectieve vervolging van overtreders. Dat de bodycams bescherming, onweerlegbaar bewijs en transparantie bieden, werd eerder al benadrukt in een interview met de Belgische politie van de Minos zone. Deze tendens wordt ook bevestigd door de Nederlandse Nationale Politie en lokale wetshandhavingsorganisaties. Duitsland beleeft ook een golf van bodycam-oplossingen; verschillende federale staten hebben reeds bodycams ingevoerd, met groot succes. De voorbeelden van succesverhalen gaan maar door, zoals ZEPCAM gebruikers in vele branches hebben ervaren. De bodycams leggen onweerlegbaar bewijsmateriaal vast en helpen agenten te beschermen tegen toenemende agressie. De successen van bodycam-oplossingen in België die in dit onderzoek naar voren komen, en door hun acceptatie als politie-instrument over de hele wereld, tonen eens te meer de toegevoegde waarde, en de noodzaak, van bodycam-oplossingen voor de rechtshandhaving wereldwijd aan.
"Voorheen (bodycams) hadden we alleen discussies. Je bent voortdurend in discussie (met het publiek) en dat moet op een gegeven moment stoppen. Dankzij de bodycam en de waarschuwing voor activering geef je de gefilmde persoon een moment waarin hij kan overwegen: 'ok misschien moet ik mijn confronterende discussie afbouwen en beëindigen'. Meestal, zoals ik het zie, worden veel mensen heel kalm, heel snel, omdat ze denken oh misschien gedraag ik me op dit moment niet correct." - Anonieme hoofdinspecteur.
>> ZEPCAM Bodycam-oplossingen voor politie en rechtshandhaving
